Het verbod op gas & mazout in Vlaanderen, Brussel & Wallonië: een overzicht!
Met de Europese Green Deal wil ons continent tegen 2050 klimaatneutraal zijn. We hebben nog een lange weg voor de boeg en moet er nog wel wat gebeuren. De Europese Unie is alvast in actie geschoten en zijn bezig met de ontwikkeling en implementatie van energiebesparende en duurzame wetten; zoals het verbod op aardgas en stookolie. Maar hoe implementeren onze regio's deze wetten? Een overzicht.
Wat zegt Vlaanderen?
De Vlaamse Overheid is het meest vooruitstrevend in hun investeringen in hernieuwbare energie en hun uitstap uit fossiele brandstoffen.
Stookolie/mazoutketels mogen, over het algemeen, niet meer geplaatst worden. Indien er in de nabijheid van een bestaand gebouw geen aardgasaansluiting aanwezig is, dan is een mazoutketel nog mogelijk. Bij nieuwbouw of ingrijpende energetische renovaties is mazout verboden.
Sinds 2021 geldt er al een verbod op het aansluiten van nieuwe, grote bouwprojecten, zoals appartementen, verkavelingen en niet-residentiële gebouwen, op het aardgasnet.
Vanaf vorig jaar, 2023, zijn er geen aardgasaansluitingen meer toegestaan voor nieuwbouwprojecten en verkavelingen vanaf 5 eenheden. Dit geldt ook voor niet-residentiële gebouwen.
Ook werd de EPB-regelgeving sterk verstrengd met een hoger aandeel aan hernieuwbare energie bij nieuwbouw en ingrijpende energetische renovaties en is verwarming op lage temperatuur verplicht bij nieuwbouw.
Vanaf 2025 wordt een aardgasaansluiting volledig verboden bij iedere nieuwbouw. Een uitzondering is mogelijk indien er een collectieve warmtekrachtkoppeling gebruikt wordt of indien aardgas gebruikt zal worden voor collectieve bijverwarming (hybride systeem). De bijverwarming geldt echter enkel als er een elektrische warmtepomp, een warmtenet op duurzame energie of een verwarmingssysteem op biomassa gebruikt wordt als hoofdverwarming. Bij zo'n uitzondering wordt de werkelijke aansluitkost aangerekend en niet de beperkte kost.
Regelgeving: Energiedecreet artikel 4.1.16/1 en artikel 4.1.16/2 (aardgasaansluiting) en Energiedecreet artikel 3 (verbod plaatsing stookolieketels). In dit artikel geeft de Vlaamse Overheid een overzicht per situatie.
Welke fossiele brandstof mag wel nog en wanneer niet en wat zijn de alternatieven?
Wat zegt Wallonië?
In tegenstelling tot Brussel is het aandeel van mazoutketels in Wallonië nog veel groter. Zo schat de Waalse regering dat er nog 687 500 stookolieketels in omloop zijn (ongeveer één gezin op twee).
Voorlopig spreken ze enkel over een verbod op installatie van nieuwe mazoutketels, het gebruik wordt nog niet beperkt. Vanaf 1 maart 2025 zal er een verbod gelden op de installatie van koolgestookte en stookolieketels in nieuwe gebouwen. Vanaf 1 januari 2026 ten laatste mag, bij vervanging van een oude installatie, geen mazoutketel meer geïnstalleerd worden in bestaande gebouwen.
De installatie van gasketels wordt in Wallonië in 2035 verboden. De Waalse regering onderzoekt ook de mogelijkheid om op termijn gas enkel aan te bieden in dicht bevolkte gebieden. Voorlopig legt Philippe Henry, de Waalse minister van Energie, de focus op mazout, hetgeen het meest vervuilend is en alomtegenwoordig in deze provincie is.
Wat zegt Brussel?
Zoals in Vlaanderen mag een installatie van een kolengestookte verwarmingstoestel niet meer. Ook de installatie van gasgestookte ketels en boilers met atmosferische branders op individuele schoorstenen is al verboden in Brussel.
Slechts 10 à 14% van de gebouwen in Brussel draaien nog op een vloeibare brandstof, zoals mazout. Het verbod op de installatie van zo'n ketels, zoals stookolieketels geldt in onze hoofdstad vanaf 1 juni 2025. De overheid voorziet begeleiding bij de transitie. Het gebruik van mazoutketel zal, vanaf 2030, in de publieke sector en, vanaf 2035, in alle andere sectoren verboden worden.
Voorlopig mogen er in onze hoofdstad nog gascondensatieketels gebruikt en geïnstalleerd worden. Van een verbod is er, voorlopig, nog geen sprake.
Kort samengevat
Alle drie de provincies hebben een andere visie op het verbod op gas en stookolie. We kunnen wel stellen dat ze het gebruik van mazout en gas proberen te mijden. Zo hebben deze fossiele brandstoffen een negatief effect in EPB.
Het is daarom verstandig om nu al de duurzame stap te overwegen naar warmtepompen of condensatieketels die werken op duurzame brandstoffen.
Enerzijds kan je kiezen voor een warmtepomp met een natuurlijk koelmiddel, zoals CO2 of propaan. Deze toestellen zijn niet onderhevig aan de f-gaswetgeving, niet schadelijk voor mens en omgeving en maken uw gebouw direct klaar voor de toekomst. Hou dan natuurlijk wel andere energiebesparende maatregelen, zoals het isoleren van uw gebouw, in het achterhoofd, om zo het rendement te verhogen.
Of anderzijds kan je kiezen voor een gascondensatieketel, zoals de UltraGas 2, die kan werken op waterstof of (bio)propaan.
